Secesyjne witraże projektu Józefa Mehoffera we Fryburgu
Gotycka kolegiata św. Mikołaja we Fryburgu kryje jedne z najpiękniejszych secesyjnych witraży, których autorem jest Józef Mehoffer. W 1895 r. 25-letni wówczas artysta z Krakowa spektakularnie wygrał międzynarodowy konkurs na wykonanie witraży i tworzył je w ciągu następnych 40 lat.
Witraże projektu Józefa Mehoffera
Monumentalne (nawet do 12 m wysokości) szklane obrazy umieszczone są w strzelistych, gotyckich oknach kaplic otwartych do naw bocznych (1895–1918) oraz w oknach prezbiterium (1919–1936). Przedstawiają wyobrażenia Trójcy Świętej, zwycięskiej Matki Bożej, epizody z Ewangelii – np. Pokłon Trzech Króli, Apostołów, świętych otaczanych we Fryburgu szczególnym kultem oraz sceny z dziejów tego miasta.
W sceny figuralne wplecione są fragmenty architektury i pejzażu, ornamentalnie przetworzonych motywów roślinnych. Mienią się one kalejdoskopową zmiennością barw, w zależności od padającego światła, dzięki czemu odrealniają architekturę katedry i jednocześnie nadają jej spójnego charakteru. Tworzone przez lata szklane obrazy, odzwierciedlają artystyczne przemiany w sztuce swego czasu – od schyłku historyzmu, poprzez kolejne fazy secesji (kaplice naw), aż po estetykę bliską art déco (prezbiterium).
Jedne z najpiękniejszych secesyjnych witraży
Jest to jeden z największych zespołów witraży w nowoczesnej sztuce światowej. Wyróżnia go wirtuozeria efektów świetlnych w świątyni wynikająca z doskonałego zrozumienia i użycia przez artystę materiału i techniki witrażowej. Poetycka inwencja ikonograficzna, dekoracyjna stylistyka, a przede wszystkim doskonałe rzemiosło sprawiło, że witraże te są jednym z ciekawszych dzieł secesji europejskiej, które spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem nie tylko w Szwajcarii, lecz także w całej Europie.
Na fali tego sukcesu J. Mehoffer otrzymał inne zlecenia wykonania witraży, w tym dla kościoła w Onnens (1902), w kaplicy grobowej rodziny Grauerów w Opawie (1901) oraz polichromie, witraże i obrazy w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku (1930-1939). Stworzył też projekt witraży dla katedry łacińskiej oraz namalował polichromie sklepienia w katedrze ormiańskiej.
Projekty witraży w postaci monumentalnych kartonów można oglądać w Muzeum Narodowym w Krakowie.
