Ostra Brama w Wilnie
Ostra Brama to słowa ‒ hasło, słowa ‒ kod. Znane większości Polaków i Litwinów od pokoleń. Kryjący się pod tymi słowem cudowny wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej był, jest i niewątpliwie będzie powiernikiem nie tylko dwóch przywołanych narodów, lecz także tych wszystkich, które zamieszkiwały kiedyś Rzeczpospolitą Obojga Narodów – państwo, w którego obrębie współistniało wiele nacji, kultur i wyznań.
W ramach serii wydawniczej Instytutu Polonika „Studia i Materiały” ukazuje się Ostra Brama w Wilnie autorstwa prof. dr hab. Marii Kałamajskiej-Saeed, z równoległym przekładem na język litewski autorstwa Mindaugasa Paknysa.
Publikacja jest rozszerzoną i uaktualnioną wersją pierwszego wydania książki z 1990 r. Jest wzbogacona o nowy materiał ikonograficzny oraz dokumentacyjny, a także o świetną serię fotografii wykonanych w 2022 r. Autorka bardzo wszechstronnie i erudycyjnie przedstawia dzieje tego kultu. Najpierw jednak przeprowadza czytelnika szczegółowo przez historię i formę budynku bramnego i dobudowanej do niego kaplicy z obrazem. W drugiej części wnikliwie prezentuje zawiłe dzieje cudownego obrazu Matki Bożej i jego wartości artystyczne. Dopiero w trzeciej części przechodzi do omówienia niezwykłego kultu wizerunku, który nie od początku był tak powszechny. Profesor Maria Kałamajska-Saeed, po analizie jego dziejów, słusznie konstatuje, że ogólnonarodowa sława wizerunku rozpoczęła się po tym, jak Adam Mickiewicz w inwokacji Pana Tadeusza napisał jedną z najsłynniejszych fraz w polskiej literaturze: „Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie”. Należy podkreślić, że tę w pełni naukową książkę czyta się jak wspaniałą, wysmakowaną powieść.
Ogromnie cieszymy się, że Pani Profesor do końca swego życia czuwała nad tą książką. Mamy też satysfakcję, iż tak ważną dla historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dla Polaków i Litwinów publikację udało się wydać w roku jubileuszu 700-lecia Wilna.
Zapraszamy do zapoznania się z fragmentem publikacji dostępnym tutaj.
