Podcast „Nasi tu byli”
„Nasi tu byli” to niezwykłe opowieści o ludziach i miejscach, dzięki którym poszerzysz swoją wiedzę o polskim dziedzictwie pozostającym poza granicami kraju.
Zapraszamy do poznania tematów podcastu:
- Czym są polonika i czy trudno jest dbać o dziedzictwo
- Cmentarz Bajkowa w Kijowie
- Projekt „Polonika w Minecraft”
- Rozmowa o Antonim Cierplikowskim
- Projekty wolontariackie
- Wystawy w Google Arts & Culture
- Jan Ziarnko i jego twórczość
- Działania promocyjne Instytutu Polonika
- Włoscy architekci z Piuro
- Animowanie dzieł sztuki w sferze wizualnej
- Jak popularyzujemy dziedzictwo kulturowe
- Jak badamy dziedzictwo kulturowe
- Wolontariat w Instytucie Polonika
- Rozmowa o o parafiach i kościołach polskich w Michigan, Massachusetts i Minnesocie
- Rozmowa o historii wyjazdów inwentaryzacyjnych
- Z wizytą w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie (cz. 1 i 2)
- Rozmowa o polskim dziedzictwie kulturowym w Ukrainie (cz. 1 i 2)
- Programy grantowe MKiDN w Instytucie Polonika
- Popularyzacja wiedzy o dziedzictwie kulturowym w wydawnictwie i publikacjach naukowych
- Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą
- Cmentarze – fascynująca podróż po miejscach pamięci (cz. 1-3)
- Wycieczka po Kresach (cz. 1-3)
- Pierwsze inwentaryzacje w Ukrainie
- O pracy konserwatora zabytków
- Harcerska Afryka
- Historyk z Inflant. Gustaw Manteuffel (cz. 1 i 2)
- Marian Lalewicz
- Baza Poloników
- O współpracy międzynardowej
- „Nasi tu byli” – odc. 29. O współpracy międzynarodowej Instytutu Polonika
W tym odcinku podcastu „Nasi tu byli” gościmy Michała Michalskiego, kierownika Działu Analiz i Strategii w Instytucie Polonika.
W rozmowie poruszyliśmy zagadnienia związane z międzynarodowymi działaniami Instytutu. W jaki sposób planujemy nasze projekty międzynarodowe? Jakie działania Instytut podjął po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie? W jakim aspekcie dotacyjny program Wolontariat Instytutu Polonika przyczynia się do rozwoju dyplomacji obywatelskiej?
Zapraszamy do poznania odpowiedzi zarówno na te pytania, jak i wiele innych.
Gość: Michał Michalski, kierownik Działu Analiz i Strategii w Instytucie Polonika
Prowadzący: Krzysztof Gromnicki
- „Nasi tu byli” – odc. 28. Baza poloników
W kolejnym odcinku podcastu Instytutu Polonika rozmawiamy z Aleksandrą Dąbkowską, koordynatorką projektu "Dziedzictwo za granicą. Baza Poloników". Ola wytłumaczyła nam, jak działa baza poloników. Opowiedziała, jak prowadzone są prace nad jej przygotowaniem i uaktualnianiem. Podzieliła się też swoimi historiami z odkrywania poloników.
Serdecznie zapraszamy do posłuchania odcinka.
Gość: Aleksandra Dąbkowska, koordynatorka projektu "Dziedzictwo za granicą. Baza Poloników" w Instytucie Polonika
Prowadzący: Krzysztof Gromnicki
- „Nasi tu byli” – odc. 27. Marian Lalewicz
Zapraszamy do posłuchania kolejnego odcinka podcastu „Nasi tu byli”.
Z prof. Małgorzatą Omilanowską-Kiljańczyk, autorką książki Marian Lalewicz. Architekt petersbursko-warszawski, rozmawia dr Anna Wotlińska. Profesor Omilanowska-Kiljańczyk pomoże nam zrozumieć wielowymiarowość postaci Mariana Lalewicza, omówi jego dorobek i pozostawioną spuściznę.
Gość: prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk
Prowadząca: dr Anna Wotlińska - „Nasi tu byli” – odc. 26, cz. 2. Gustaw Manteuffel
Kontynuujemy rozmowę z dr Radosławem Budzyńskim o Gustawie Mantefflu w ramach naszego podcastu „Nasi tu byli”.
Tym razem dowiadujemy się, jaki był udział inflanckiego historyka i jego rodziny w powstaniu styczniowym. Posłuchamy również, jak Gustaw Manteuffel przyczynił się do propagowania języka łatgalskiego. Poznamy także rolę Ignacego Kraszewskiego w życiorysie naszego bohatera.
Gość: dr Radosław Budzyński
Prowadząca: dr Anna Rudek-Śmiechowska - „Nasi tu byli” – odc. 26. cz.1. Gustaw Manteuffel
Zapraszamy na kolejny odcinek podcastu „Nasi tu byli”, którego gościem jest dr Radosław Budzyński, autor książki „Historyk z Inflant. Gustaw Manteuffel”, wydanej w koedycji Instytutu Pamięcia Narodowej i Instytutu Polonika.
W pierwszej części rozmowy dr Budzyński opowiada, skąd czerpał inspirację do zajecia się tematem inflanckiego historyka. Przybliża nam bardzo złożoną jego postać i liczne talenty oraz pasje. Kreśli obraz Manteuffla jako wyniosłego arystokraty, który jednocześnie miał nader postępowe poglądy i zasłużył się popularyzowaniem Inflant wśród Polaków.
Gość: dr Radosław Budzyński
Prowadząca: dr Anna Rudek-Śmiechowska - „Nasi tu byli” – odc. 25. Harcerska Afryka
W tym odcinku podcastu „Nasi tu byli” przbliżamy nam szczegóły projektu „Harcerska Afryka”, który był realizowany w ramach programu własnego Instytutu Polonika pn. „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą - wolontariat”.
Paweł Gniado, uczestnik projektu i wolontariusz, opowie o czwartej edycji działań harcerzy w Afryce. Dowiemy się, w jakich krajach pracowali wolontariusze, skąd w tych państwach pojawili się nasi rodacy jakie ślady po sobie zostawili.
Gość: Paweł Gniado, uczestnik projektu "Harcerska Afryka"
Prowadząca: Lukrecja Jaszewska - „Nasi tu byli” – odc. 24. O pracy konserwatora zabytków
Z okazji dnia konserwatora zabytków przypominamy polsko-litewską konferencję "Wspólne doświadczenia konserwatorskie", która odbyła się w Wilnie w dniach 16-17.05.2023.
Dr hab. Piotr Niemcewicz oraz Katarzyna Polak dzielą się z nami wiedzą dotyczącą używania materiałów w konserwacji. Jakie są poszczególne etapy prac konserwatorskich? Od czego należy je rozpocząć? Czym się różni konserwacja od restauracji? Na te pytania oraz szereg innych odpowiedzieli nasi goście w kolejnym odcinku serii "Nasi tu byli".
Goście: Piotr Niemcewicz, Katarzyna Polak
Prowadząca: Lukrecja Jaszewska - „Nasi tu byli" - odc. 23. Pierwsze inwentaryzacje w Ukrainie
W kolejnym odcinku podcastu „Nasi tu byli” Magdalena Gutowska, szefowa programu „Popularyzacja”, rozmawia z prof. Janem Ostrowskim, historykiem, niegdyś wieloletnim dyrektorem Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu.
Profesor Ostrowski opowiadał o pierwszych wyjazdach na Ukrainę w celu inwentaryzowania tamtejszych cmentarzy. Mówił o tym, jak zaczynały się pierwsze wyjazdy po ’89 roku i jak wyglądała ich organizacja. Jakie były trudności? Czemu te wycieczki były unikatowe? Dlaczego Wschód, a nie Zachód? Na te pytania znajdziemy odpowiedź w kolejnym odcinku z serii „Nasi tu byli”
Gość: prof. Jan Ostrowski, historyk, były dyrektor Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 22, cz. 3. Wycieczka po Kresach
To już ostatnia część wyprawy z Jackiem Tokarskim po dawnych terenach Rzeczypospolitej.
Zaczynamy od Podkamienia, by potem zajrzeć do Brodów, Zadwórza i Podhorców. Odwiedzimy też zamek w Olesku, gdzie urodził się król Jan III Sobieski. Drogę powrotną możemy sami wybrać: albo przez Źółkiew, albo przez Rudki, z którymi związana jest biografia Aleksandra Fredry.
Gość: Jacek Tokarski, historyk, założyciel i szef wydawnictwa Wysoki Zamek
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 22, cz. 2. Wycieczka po Kresach
Kontynuujemy podróż z Jackiem Tokarskim po dawnych terenach Rzeczypospolitej.
Po drodze zwiedzimy Kijów, Żytomierz i Tulczyn, zboczymy też do Baru. To na tych terenach toczyła się historia opisana później przez Henryka Sienkiewicza w powieści „Ogniem i mieczem”.
Nie ominiemy Krzemieńca zwanego nie tylko Szwajcarią Wołyńską, lecz także Atenami Wołyńskimi i jego Wzgórza Bony z ruinami zamku. Z tego miejsca roztacza się piękna perspektywa na całe miasto.
Gość: Jacek Tokarski, historyk, założyciel i szef wydawnictwa Wysoki Zamek
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 22, cz. 1. Wycieczka po Kresach
W tym trudnym czasie, gdy w Ukrainie toczą się walki z rosyjskim najeźdźcą, zapraszamy do chwili wspomnień i wspólnej podróży po dawnych ziemiach Rzeczypospolitej.
Wielu Polaków czuje się rodzinnie, sentymentalnie związanych z tymi terenami. Posłuchajmy, dlaczego nasz gość wspomina Drohobycz, Żółkiew, Buczacz czy Okopy? Czym pachnie Lwów? I jak bardzo różnorodna religijnie, kulturowo i architektonicznie była dawna Galicja.
Gość: Jacek Tokarski, historyk, założyciel i szef wydawnictwa Wysoki Zamek
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 21, cz. 3. Cmentarze – fascynująca podróż po miejscach pamięci od Krakowa do Londynu
To już ostatnia rozmowa o cmentarzach znanych i tych zapomnianych... Czy Internet i jego zasoby przydają się w pielęgnowaniu zbiorowej pamięci narodowej? Czy można spędzić część wakacji na cmentarzu? Jak postrzegamy nekropolie i ich historie?
Odpowiedzi znajdziecie w tej rozmowie, w której obie Panie podzieliły się także prywatnymi spostrzeżeniami.
Gość: dr Karolina Grodziska, historyczka i znawczyni zagadnienia nekropolii
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” - odc. 21, cz. 2. Cmentarze - fascynująca podróż po miejscach pamięci (cz. 2)
Kontynuujemy rozmowę o cmentarzach - tych znanych i tych zapomnianych...
Warto o nie dbać, by pielęgnować zbiorową pamięć narodową. Czego jeszcze nie wiemy o cmentarzach? Gdzie znajdują się najważniejsze polskie nekropolie? Jak wygląda praca z cmentarnymi księgami? Z pewnością odpowiedzi znajdziecie w tej rozmowie w cyklu „Nasi tu byli”.
Gość: dr Karolina Grodziska, historyczka i znawczyni zagadnienia nekropolii
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 21, cz. 1. Cmentarze – fascynująca podróż po miejscach pamięci
Zapraszamy do odbycia fascynującej podróży po miejscach pamięci - cmentarzach. Mimo swojego smutnego charakteru są też niezwykle ciekawymi, pięknymi, plenerowymi galeriami sztuki. Warto o nich pamiętać i dbać o nie, pielęgnując zarazem zbiorową pamięć narodową.
Rozmową tą rozpoczynamy trzyczęściowy cykl poświęcony tematyce miejsc pamięci.
Gość: dr Karolina Grodziska, historyczka i znawczyni zagadnienia nekropolii
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 20. Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą
Gościem podcast jest Piotr Ługowski, który w Instytucie Polonika kieruje programem strategicznym Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.
Dowiemy się, czym jest dziedzictwo kulturowe za granicą i czy wszystkie obiekty można objąć planem konserwacji i renowacji. Rozmawiamy także o kulisach pracy, o różnorodnych projektach i nowych sposobach dokumentowania dużych obiektów.
Nie zapominamy o wyjątkowo ważnym temacie, jakim jest wojna w Ukrainie, która zasadniczo wpłynęła na dotychczasowy sposób pracy konserwatorów i architektów.
Gość: Piotr Ługowski
Gospodarz odcinka: Lukrecja Jaszewska - „Nasi tu byli” – odc. 19. Popularyzacja wiedzy o dziedzictwie kulturowym w wydawnictwie i publikacjach naukowych
W najnowszym odcinku rozmowy w cyklu „Nasi tu byli” wracamy do Krakowa. Tym razem o polskim dziedzictwie rozmawiamy z dr. Piotrem Rabiejem, historykiem, pezesem zarządu Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, autorem książki Kamieniec Podolski.
Skąd pomysł na założenie wydawnictwa i jakie były początki Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, które powstało w 1996 r.? W jaki sposób wydawnictwo wybiera tematy swoich publikacji i autorów, z którymi nawiązuje współpracę? Jaka tematyka historyczna cieszy się dużym zainteresowaniem czytelników i które z publikacji Towarzystwa okazały się być wielkim sukcesem?
W rozmowie dowiemy się również, które miejsca we Lwowie i Kamieńcu Podolskim - zdaniem Piotra Rabieja - warto odwiedzić.
Gość: dr Piotr Rabiej, historyk, pezes zarządu Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, autor książki Kamieniec Podolski
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 18. Programy grantowe MKiDN w Instytucie Polonika
W kolejnym odcinku rozmawiamy o programie grantowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”. Od 2020 r. Instytut Polonika jest instytucją zarządzającą tym programem.
Czym są i jaką rolę mają pełnić programy ministra z zakresu dziedzictwa kulturowego? Na czym polega specyfika programu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”? Jakiego typu działania wpisują się w strategię i cele programu? Kto może zgłosić swój projekt i jakie wymagania musi spełnić, by ubiegać się o dofinansowanie? Ile wynosi budżet programu? W jaki sposób uregulowana jest kwestia wkladu własnego beneficjenta? Czym kierować się przy wyborze partnerów projektu? Ile zadań otrzymało dofinansowanie w ramach programu zarządzanego przez Instytut Polonika i w jakich krajach były one realizowane?
Gość: Jakub Salas Arieta, starszy specjalista ds. programu ministra w Instytucie Polonika
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 17, cz. 2. Rozmowa o polskim dziedzictwie kulturowym w Ukrainie
Tym razem o polskim dziedzictwie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej rozmawiamy z dr Agatą Dworzak, adiunktem w Zakładzie Historii Sztuki Nowożytnej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W czasie spotkania podzielonego na dwie części poprosiliśmy o odpowiedź na kilka pytań, które nas nurtowały.
W drugiej części kontynuujemy rozmowę o tym jak wyglądały pierwsze wyjazdy inwentaryzacyjne naszego Gościa. Czym charakteryzowała się specyfika pracy i jakie trudności napotykali badacze podczas wczesnych wyjazdów konserwatorskich? Z dr Agatą Dworzak rozmawiamy również o pracach nad publikacją "Polejowscy. Karta z dziejów lwowskiego środowiska artystycznego w drugiej połowie XVIII wieku", która ukazała się nakładem Instytutu POLONIKA. Kim byli i czym się zajmowali Polejowscy? Czym charakteryzuje się ich twórczść?Jak wyglądały prace nad monografią dziejów i dorobku tych architektów oraz rzeźbiarzy działających we Lwowie w drugiej połowie XVIII w.?
Gość: dr Agata Dworzak, od 2022 kierownik grantu badawczego pn. Inwentaryzacja zabytków sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Województwo podolskie – część „galicyjska” realizowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 17, cz. 1. Rozmowa o polskim dziedzictwie kulturowym w Ukrainie
Tym razem o polskim dziedzictwie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej rozmawiamy z dr Agatą Dworzak, adiunktem w Zakładzie Historii Sztuki Nowożytnej w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W czasie spotkania podzielonego na dwie części poprosiliśmy o odpowiedź na kilka pytań, które nas nurtowały.
Pierwsza część podcastu to rozmowa o specyfice pracy z polskimi zabytkami na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Jak przebiegały pierwsze wyjazdy inwentaryzacyjne naszego Gościa? Które miejsca w Ukrainie warto odwiedzić i w jaki sposób mogą one nas zaskoczyć? Czego krakowscy historycy sztuki poszukiwali na terenach byłego więzienia i zakładu psychiatrycznego? Jak zmieniał się Lwów na przestrzeni ostatnich lat?
Gość: dr Agata Dworzak, od 2022 kierownik grantu badawczego pn. Inwentaryzacja zabytków sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Województwo podolskie – część „galicyjska” realizowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - „Nasi tu byli” – odc. 16, cz. 2. Z wizytą w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie
Zapraszamy do poznania ciekawych informacji o katedrze ormiańskiej we Lwowie. Jaka była historia powstania tego wyjątkowego obiektu i jaką rolę odegrali w niej biskup Józef Teofil Teodorowicz, architekt Franciszek Mączyński oraz artysta Józef Mehoffer? Jakie były reakcje społeczne na prowadzone prace konserwatorskie?
Poznajemy także postać i styl malarza Jana Henryka Rosena, którego malowidła ścienne o tematyce nowotestamentoweej zdobią wnętrza katedry ormiańskiej. Jaki portret Lwowa został uchwycony przez artystę i na czym polega wyjątkowość jego dzieła? Które z ówcześnie żyjących postaci zostały przedstawione na malowidłach? Jak rozwijała się kariera i w których miejscach na świecie możemy podziwiać inne prace Rosena?
Gość: dr Michał WIśniewski, Akademia Dziedzictwa w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska
- „Nasi tu byli” – odc. 16, cz. 1. Z wizytą w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie
Zapraszamy do poznania ciekawych informacji o katedrze ormiańskiej we Lwowie. Jaka była historia powstania tego wyjątkowego obiektu i jaką rolę odegrali w niej biskup Józef Teofil Teodorowicz, architekt Franciszek Mączyński oraz artysta Józef Mehoffer? Jakie były reakcje społeczne na prowadzone prace konserwatorskie?
Poznajemy także postać i styl malarza Jana Henryka Rosena, którego malowidła ścienne o tematyce nowotestamentoweej zdobią wnętrza katedry ormiańskiej. Jaki portret Lwowa został uchwycony przez artystę i na czym polega wyjątkowość jego dzieła? Które z ówcześnie żyjących postaci zostały przedstawione na malowidłach? Jak rozwijała się kariera i w których miejscach na świecie możemy podziwiać inne prace Rosena?
Gość: dr Michał WIśniewski, Akademia Dziedzictwa w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie
Gospodarz: dr Magdalena Gutowska
- Nasi tu byli - odc. 15. Rozmowa o historii wyjazdów inwentaryzacyjnych
Jak wyglądała ochrona polskiego dziedzictwa w latach 90. ubiegłego wieku i jaką rolę odegrał w niej Uniwersytet Jagielloński w Krakowie? Co było najbardziej zaskakujące dla badaczy i na co zwracano uwagę podczas wyjazdów? W jaki sposób ówczesny student, Andrzej Betlej, stał się członkiem zespołu biorącego udział w wyjazdach inwenatryzacyjnych i badaniach prowadzonych na dawnych ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej? Jak powstała krakowska szkoła inwentaryzacyjna i kto tworzył grupę skupioną wokół prof. dr hab. Jana Ostrowskiego?
Gość: dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu
Gospodarz odcinka: dr Magdalena Gutowska - Nasi tu byli - odc. 14. Rozmowa o o parafiach i kościołach polskich w Michigan, Massachusetts i Minnesocie
Jak wyglądały trzy lata prac dokumentacyjnych prowadzonych w USA? Kto wchodził w skład zespołu badającego polskie ślady w świątyniach w stylu Polish cathedrals? Czym charakteryzuje się 14 obiektów opracowanych i sfotografowanych w albumie? Dowiemy się również jakie były losy kościoła pod wezwaniem św. Wojciecha w Detroit a także jaką rolę w ochronie polskich parafii i kościołów w USA odegrywa społeczność polonijna?
W podróż śladami parafi i kościołów polskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki zabiera nas jeden z autorów publikacji dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW.
Gospodarz odcinka: Lukrecja Jaszewska
Gość: dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW
- Nasi tu byli - odc. 13. Wolontariat w Instytucie Polonika
Czym jest wolontariat? Na czym polega praca wolontariuszy na rzecz dziedzictwa i jakiego typu projekty mogą uzyskać finansowanie z programu grantowego? Kto może się zgłosić i jakie wymagania musi spełnić, by złożyć wniosek? Na co zwracać uwagę przy opisywaniu projektu? Gdzie najdalej wyjeżdżali wolontariusze w ramach projektów współfinansowanych przez Instytut Polonika?
Na wszystkie pytania odpowiedziała Marta Szymska, kierownik Działu Programów Dotacyjnych Instytutu Polonika.
Gospodarz odcinka: Magdalena Gutowska