Sesja naukowa podsumowująca realizację projektu „Parafie i kościoły polskie w USA”
W środę 19 grudnia zapraszamy na Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego na sesję naukową podsumowującą realizację projektu „Parafie i kościoły polskie w USA”. Powstające w XIX i XX wieku kościoły polskie są ważnym świadectwem życia amerykańskiej Polonii. Współcześnie nierzadko zmienia się ich charakter, służą innym społecznościom lub grozi im rozbiórka, dlatego tak ważne stało się wykonanie w nich prac dokumentacyjnych.
W lipcu i sierpniu 2017 roku rozpoczął się wieloletni proces dokumentacji polskich parafii i kościołów w USA. Jako pierwsze postanowiono zbadać tzw. „Polish Cathedrals”. Ich nazwa nie odnosi się do katedralnej rangi świątyń, ale do określonego typu stylistyczno-formalnego. Budowle te zrealizowane zostały z reguły w monumentalnej skali, były bogato zdobione i wyposażane. Ich estetyka, odwołująca się i swobodnie czerpiąca ze stylów historycznych, stanowi świadectwo gustów estetycznych i potrzeb religijnych wznoszących je wiernych. Jednak przede wszystkim jest efektem poszukiwania odrębności i identyfikacji narodowej amerykańskiej Polonii.
Niektóre z nich, jak np. kościół pw. Świętej Trójcy, do dziś są ważnym miejscem dla lokalnej Polonii. Inne, jak np. piękny kościół pw. św. Stanisława Kostki, naturalną koleją rzeczy służą już innym społecznościom, niektóre zaś zostały rozebrane lub grozi im to w najbliższym czasie (np. kościół pw. św. Wojciecha czy św. Jana Bożego którego fasada została przeniesiona kilkadziesiąt mil w głąb Illinois). Zdarzają się też i sytuacje wyjątkowe, jak w przypadku kościoła św. Jana Kantego – perełki wśród zachowanych obiektów. Troska o utrwalenie i odtworzenie jego oryginalnego (chociaż nie pierwotnego) wystroju przyczyniła się do tego, że w jednym z plebiscytów określony został najpiękniejszą świątynią w Ameryce.
Kościoły w życiu społeczności polonijnej w USA odgrywały rolę szczególną. Ich historia nie jest zatem wyłącznie świadectwem życia religijnego. Wokół nich gromadziły się społeczności, funkcjonowały szkoły, szpitale, organizacje społeczne. Parafie pełniły ważne funkcje nie tylko religijne, ale też społeczne, kulturalne, narodowe. Integrowały polską społeczność miasta. W dużym stopniu wokół nich toczyło się życie polskiej emigracji – mieszkano, otwierano sklepy, prowadzono biznesy, wznoszono domy i kamienice. Do dzisiaj wśród części Polonii chicagowskiej żywa jest tradycja nazywania poszczególnych przestrzeni miasta od nazw parafii np. „Trójcowo” czy „Jackowo”.
Projekt został zrealizowany we współpracy z KUL i UKSW, a dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej w ramach programu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” 2017 oraz wsparty przez Instytut POLONIKA.
Więcej informacji o projekcie - http://www.ihs.uksw.edu.pl/node/441
