Jan Ziarnko vel Jean le Grain – lwowski rytownik w XVII-wiecznym Paryżu
Ilustrowana monografia autorstwa Małgorzaty Biłozór‑Salwy Jan Ziarnko czy Jean le Grain? Twórczość lwowskiego artysty w XVII‑wiecznym Paryżu wzbogaciła wydawaną przez Instytut Polonika serię „Studia i Materiały”. Publikacja przedstawia działalność artystyczną oraz barwny życiorys lwowskiego artysty działającego w Paryżu w XVII w. – Jana Ziarnko, znanego pod przydomkami: Jean le Grain, A. Grano, Leopoliensis czy Ziarnko Polonus.
Polski artysta-rytownik urodził się i kształcił we Lwowie. Przez pewien czas przebywał w Krakowie. Później udał się do Włoch, aż ostatecznie osiadł we Francji – w Paryżu. Związany był z tamtejszym rynkiem wydawniczym pierwszej ćwierci XVII w., w szczególności z otoczeniem dworu królewskiego. Tworzył głównie ryciny umieszczane na afiszach, alegorie polityczne, ilustracje do druków, portrety czy kalendarze i almanachy. Interesował się alchemią, teorią geometrii i anamorfozy. Był autorem traktatu Perspectivae stereo graphicae (Paryż 1619) poświęconego tworzeniu anamorfoz stożkowych.
Książka Małgorzaty Biłozór Salwy nie jest pierwszą monografią artysty, niemniej autorka poszerza zakres badań i – w porównaniu do poprzedników – umieszcza całość w kontekście epoki i realiów trzech różnych miast – Lwowa, Krakowa i Paryża ‒ jak również przedstawia złożone relacje i zależności między władzą a artystami-rytownikami, jako swoistymi narzędziami służącymi do rozbudowania działań propagandowych.
Monograficzne zestawienie dorobku artystycznego Jana Ziarnki jest niewątpliwie wyjątkowym wydarzeniem badawczym – to efekt wieloletnich kwerend prowadzonych w zbiorach polskich i zagranicznych. Zasadniczemu tekstowi towarzyszy rzetelnie opracowany katalog rycin zawierający ponad 50 pozycji, w tym bogaty zespół nierozpoznanych wcześniej grafik. Autorka analizowała dzieła pod względem ich rodzaju, treści, funkcji społecznych, politycznych i propagandowych.
Niezwykła monografia Jana Ziarnki, autorstwa Małgorzaty Biłozór‑Salwy, została wysoko oceniona przez recenzentów naukowych – dr hab. Jolantę Talbierską (kierownika Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie) oraz dr Annę Czarnocką (kustosza Oddziału Zbiorów i Kolekcji Artystycznych Biblioteki Polskiej w Paryżu).
